
Witamina K: właściwości, skutki niedoboru i współdziałanie z witaminą D
Właściwości witaminy K
Witamina K należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jej nazwa pochodzi od niemieckiego słowa Koagulation oznaczającego krzepnięcie i to właśnie z tym związana jest jej podstawowa właściwość. Witamina K odpowiada za procesy krzepnięcia krwi. Jednak badania wykazały, że bierze ona również udział w dojrzewaniu kilkunastu innych białek, związanych z procesami wapnienia tkanek. Jest to niezbędne dla zachowania zdrowych kości [1-3].
Złożoność oddziaływania witaminy K na organizm jest jednak znacznie szersza. Obecnie trwają badania nad rolą witaminy K w redukcji stresu oksydacyjnego i wspieraniu funkcji poznawczych. Co więcej, może również wspierać zdrowie układu sercowo-naczyniowego poprzez kontrolę stężenia wapnia we krwi. Tym samym wspiera prawidłowe wykorzystanie wapnia w organizmie [4-6].
Co to jest K2 MK-7?
Pod nazwą “witamina K” kryje się wiele różnych związków o podobnym działaniu. Największe korzyści dla zdrowia wykazuje forma K1 i K2. Witamina K1, czyli filochinon obecna jest w roślinach oraz algach. W diecie przyjmujemy głównie tę postać witaminy K. Filochinon ma jednak niską biodostępność. Szacuje się, że z warzyw może ona wynosić 5–10%, szczególnie jeśli nie są spożywane z tłuszczami [1-2].
Witamina K2 (menachinon) może być częściowo syntetyzowana przez bakterie jelitowe, które przekształcają K1 właśnie w tę formę, choć jej biodostępność z tego źródła jest ograniczona. Charakteryzuje się ona dużo większą przyswajalnością. MK to oznaczenie formy witaminy K2. Zależy ona od szczepu bakterii, przez które została wytworzona. Witamina K2 występuje w formach od MK-4 do MK-13. Formy te różnią się między sobą między innymi okresem półtrwania w organizmie. Badania dowodzą, że forma witaminy K2 MK-7 ma doskonałą przyswajalność, a do tego długi okres półtrwania (nawet do 3 dni) [2].
Potrzebujesz suplementu diety z witaminą K2 MK-7? Wypróbuj Witamina K2, MK-7, 100 μg marki Osavi.
Objawy niedoboru witaminy K
Szacuje się, że niedobór witaminy K może dotyczyć od 8% do 31% zdrowych dorosłych osób. Najbardziej charakterystycznym jego objawem jest zaburzenie krzepnięcia krwi. U osób z takim niedoborem krwawienie występuje na przykład po nakłuciu, czy niewielkim urazie. Dużo łatwiej powstają też wybroczyny. Może się również pojawić krwawienie z nosa, a nawet krwiomocz [7-8].
Z niedoborem witaminy K wiąże się także zmniejszona gęstość mineralna kości, a co za tym idzie wzrost ryzyka złamań oraz osteoporozy [8].
Witamina K – zalecane dzienne spożycie i źródła
Według American Institute of Medicine zalecane dzienne spożycie witaminy K dla osób powyżej 18 roku życia wynosi:
- 120 µg dla mężczyzn
- 90 µg dla kobiet [6].
Aby wzbogacić swoją dietę o witaminę K1, najlepiej sięgnąć po zielone warzywa takie jak:
- brokuł,
- kapusta,
- brukselka,
- jarmuż,
- szpinak,
- botwina,
- pietruszka,
- sałata [2].
Występuje ona również w olejach roślinnych. Jak już wiesz, witamina K1 ma jednak niską biodostępność, więc bogate w nią produkty warto jeść stosunkowo często.
Źródłem witaminy K2 jest głównie nabiał, a w szczególności sery, dlatego, że powstają w procesie fermentacji bakteryjnej. Sprawia to, że K2 odnajdziesz również w warzywach poddanych procesowi fermentacji, np. w kiszonej kapuście. Wyjątkowo bogatym źródłem witaminy K2 jest natto – japońska potrawa z fermentowanej soi [2].
Co daje połączenie witamin K2 i D3?
Witaminy K2 i D3 działają względem siebie uzupełniająco, promując zdrowie układów kostnego oraz sercowo-naczyniowego. Dzieje się tak dlatego, że witamina D wspomaga wchłanianie wapnia w jelitach, a witamina K aktywuje białka, które umożliwiają jego prawidłowe wykorzystanie w kościach i zębach, jednocześnie przyczyniając się do prawidłowego krzepnięcia krwi [9-13].
Badania wskazują, że przyjmowanie połączenia witamin D i K przynosi lepsze efekty niż suplementacja tych witamin oddzielnie [10]. Dzięki temu:
- zwiększa się wchłanianie wapnia w organizmie,
- poprawia się jego dystrybucja do kości i zębów,
- zmniejsza się ryzyko odkładania się wapnia w tkankach łącznych naczyń krwionośnych, tętnic i zastawek, co promuje zdrowie układu sercowo-naczyniowego [9-13].
Jeśli chcesz wypróbować połączenie witamin D3 i K2 w jednym suplemencie diety, sięgnij po sprawdzone produkty marki Osavi:
- Witamina D3 + K2, 4000 IU + 150 μg w kapsułkach
- Witamina D3 + K2, 2000 IU + 100 μg w kapsułkach
- Witamina D3 + K2 - 25 ml w postaci doustnego sprayu
Źródła:
- Imbrescia, Kory, i Zbigniew Moszczynski. „Vitamin K”. StatPearls, StatPearls Publishing, 2025. PubMed, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551578/.
- Mladěnka, Přemysl, i in. „Vitamin K – sources, physiological role, kinetics, deficiency, detection, therapeutic use, and toxicity”. Nutrition Reviews, t. 80, nr 4, wrzesień 2021, s. 677–98. PubMed Central, https://doi.org/10.1093/nutrit/nuab061.
- Indyk, H. E., i in. „Vitamin K: Properties and Determination☆”. Encyclopedia of Food and Health, Elsevier, 2016, s. 430–35. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.1016/B978-0-12-384947-2.00728-5.
- Grimaldi, Lorenzo, i in. „Vitamin K Properties in Stroke and Alzheimer’s Disease: A Janus Bifrons in Protection and Prevention”. Molecules, t. 30, nr 5, luty 2025, s. 1027. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.3390/molecules30051027.
- Raseetha, Siva, i in. „Vitamin K”. Handbook of Food Bioactive Ingredients: Properties and Applications, zredagowane przez Seid Mahdi Jafari i in., Springer International Publishing, 2022, s. 1–37. Springer Link, https://doi.org/10.1007/978-3-030-81404-5_25-1.
- Sadler, Rebecka A., i in. „Beyond the Coagulation Cascade: Vitamin K and Its Multifaceted Impact on Human and Domesticated Animal Health”. Current Issues in Molecular Biology, t. 46, nr 7, lipiec 2024, s. 7001–31. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.3390/cimb46070418.
- „Vitamin K Deficiency - Nutritional Disorders”. MSD Manual Professional Edition, https://www.msdmanuals.com/professional/nutritional-disorders/vitamin-deficiency-dependency-and-toxicity/vitamin-k-deficiency. Dostęp 24 kwiecień 2025.
- Eden, Rina E., i in. „Vitamin K Deficiency”. StatPearls, StatPearls Publishing, 2025. PubMed, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536983/.
- Hariri, Essa, i in. „Vitamin K2-a Neglected Player in Cardiovascular Health: A Narrative Review”. Open Heart, t. 8, nr 2, listopad 2021, s. e001715. PubMed, https://doi.org/10.1136/openhrt-2021-001715.
- van Ballegooijen, A. J., i J. W. Beulens. „The Role of Vitamin K Status in Cardiovascular Health: Evidence from Observational and Clinical Studies”. Current Nutrition Reports, t. 6, nr 3, 2017, s. 197–205. PubMed Central, https://doi.org/10.1007/s13668-017-0208-8.
- Aaseth, Jan O., i in. „The Importance of Vitamin K and the Combination of Vitamins K and D for Calcium Metabolism and Bone Health: A Review”. Nutrients, t. 16, nr 15, lipiec 2024, s. 2420. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.3390/nu16152420.
- van Ballegooijen, Adriana J., i in. „The Synergistic Interplay between Vitamins D and K for Bone and Cardiovascular Health: A Narrative Review”. International Journal of Endocrinology, t. 2017, 2017, s. 7454376. PubMed Central, https://doi.org/10.1155/2017/7454376.
- Iwamoto, Jun, i in. „Effect of Combined Administration of Vitamin D3 and Vitamin K2 on Bone Mineral Density of the Lumbar Spine in Postmenopausal Women with Osteoporosis”. Journal of Orthopaedic Science, t. 5, nr 6, listopad 2000, s. 546–51. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.1007/s007760070003.