Nie wiesz, czy produkt z omega-3, który kupiłeś, jest świeży? Sprawdź wskaźnik TOTOX i przekonaj się o jakości oleju.

Świadomość na temat przyjmowania kwasów tłuszczowych omega-3 wciąż rośnie i coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne są one dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety określenie, który produkt wyróżnia się wysoką jakością, często bywa dość problematyczne dla przeciętnego konsumenta. Warto wiedzieć, że nie tylko konkretna zawartość DHA i EPA czy też badanie zanieczyszczeń środowiskowych jest wyznacznikiem bezpieczeństwa i skuteczności stosowania oleju rybiego. Wskaźnik TOTOX – choć dla wielu może brzmieć dość zagadkowo – jest istotną informacją pozwalającą określić jakość oleju.

Obliczany jest on na podstawie pomiaru liczby anizydynowej i nadtlenkowej, a światowe organizacje określiły maksymalną wartość tego wskaźnika dla olejów rybich. Suplementy diety OSAVI spełniają w tym zakresie najwyższe standardy, co potwierdzają wyniki niezależnych badań przeprowadzanych w akredytowanym laboratorium.

Na co należy zwrócić uwagę podczas wyboru oleju rybiego? Wskaźnik TOTOX – co to za termin i dlaczego warto wiedzieć, co oznacza?

Wskaźnik TOTOX to liczba określająca całkowity stopień utlenienia oleju. W celu wyznaczenia jego wartości należy dokonać pomiaru liczby anizydynowej (LA) i nadtlenkowej (LOO), czyli ilości wtórnych i pierwotnych produktów oksydacji w olejach ^[1]. Światowe organizacje – m.in. Globalna Organizacja ds. EPA i DHA Omega-3 (GOED), Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) – wyznaczyły limity jakościowe wyznaczające dopuszczalną ilość produktów oksydacji i maksymalną wartość TOTOX dla tychże olejów. Dzięki normom określonym przez te instytucje konsument ma gwarancję sięgnięcia po najwyższej jakości produkty z olejami rybimi.

Co jednak wskaźnik TOTOX mówi przeciętnemu klientowi? Po prostu to, że im niższa jest jego wartość, tym wyższa jest jakość oleju. Stanowi on bowiem informację o mniejszej zawartości produktów utleniania (utlenianie jest główną przyczyną obniżania jakości tłuszczów). Na szybkość tego procesu ma wpływ wiele czynników, takich jak:

• skład kwasów tłuszczowych (nienasycone kwasy tłuszczowe są podatne na utlenianie, dlatego tak ważne jest, by produkty zawierające kwasy omega-3 były produkowane w atmosferze gazu obojętnego – a więc bez dostępu tlenu sprzyjającemu temu niekorzystnemu procesowi),
• obecność przeciwutleniaczy (substancji, które chronią przed potencjalną oksydacją),
• warunki przechowywania (dostęp do tlenu, temperatura, dostęp do światła).

Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania warto pamiętać o tym, by wybierać produkty z omega-3 w ciemnym szkle (np. w przypadku form płynnych) lub w nieprzejrzystych opakowaniach (np. kapsułki miękkie). Dla zachowania ich wysokiej jakości po otwarciu powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach – w chłodnym miejscu, w szczelnych opakowaniach oraz chroniąc je przed dostępem do światła i powietrza ^{[2, 3]}.

Światowe standardy dotyczące jakości olejów rybich. Jakie instytucje stoją na czele ustanawiania ogólnych norm?

Istnieją światowe wytyczne dotyczące jakości olejów rybich ustanowione przez organy regulacyjne, dzięki którym można zapobiec wprowadzaniu na rynek niezgodnych ze standardami produktów. Do najważniejszych należy:

• Kodeks Żywnościowy (ang. Codex Alimentarius), który jest zbiorem norm żywnościowych i kodeksów postępowania przyjętych na poziomie międzynarodowym przez Codex Alimentarius Commission (CAC). Komisja ta została powołana w 1963 roku w ramach Wspólnego Programu Standardów Żywności FAO/WHO, który został stworzony przez FAO (Organizację do spraw Wyżywienia i Rolnictwa ONZ) i WHO (Światową Organizację Zdrowia).
  Celem Kodeksu jest ochrona zdrowia konsumentów i zapewnienie uczciwych praktyk w obrocie żywnością, a także ukierunkowanie i propagowanie opracowywania i ustanawiania definicji i wymagań dotyczących żywności, aby pomóc w ich harmonizacji, a tym samym ułatwić handel międzynarodowy ^[4].
• Dobrowolna Monografia GOED (ang. GOED Voluntary Monograph) – normy w niej zawarte są wyznacznikiem jakości omega-3 w światowym przemyśle. Standard został opracowany w celu zapewnienia, że oleje docierające do konsumentów są zarówno bezpieczne, jak i wysokiej jakości. Firmy i organizacje, które uczestniczyły w opracowywaniu monografii, zastosowały najsurowsze standardy jakości i czystości – a to oznacza, że każdy olej wyprodukowany według norm Monografii może być sprzedawany na całym świecie.
  Powyższe dobrowolne limity jakościowe zostały ustalone przez producentów i detalistów olejów za pośrednictwem Globalnej Organizacji ds. EPA i DHA Omega-3 (GOED) ^{[5, 6]}.

Należy wspomnieć również o EFSA, czyli Europejskim Urzędzie ds. Bezpieczeństwa Żywności, który udziela informacji i oferuje niezależne doradztwo naukowe w kwestiach zagrożeń związanych z żywnością.

Choć nie ma jednoznacznych wytycznych regulacyjnych dotyczących limitów TOTOX dla olejów rybich wydanych przez EFSA, w opinii naukowej przedłożonej przez komisję w 2010 roku zapoznać się można z oceną ich jakości. W dokumencie tym czytamy:

„Obecnie metody oznaczania wartości nadtlenkowych i anizydynowych są najbardziej wiarygodnymi metodami chemicznymi do pomiaru jełczenia olejów rybich. Obecna wiedza nie pozwala na ustalenie i zalecenie maksymalnych dopuszczalnych wartości nadtlenku i anizydyny dla wielu różnych rafinowanych olejów rybnych.”

Dokument wskazuje na to, jak ważne są te parametry i potwierdza normy ustanowione przez GOED i WHO. EFSA nie podjęła się jednak przedstawienia odrębnych limitów niż te obowiązujące na całym świecie ^{[7, 8]}. W szczegółowym opisie przytoczone są przykładowe parametry jakościowe – np. surowego oleju rybiego czy koncentratów rybich – głównie na podstawie dostępnej literatury, które mają charakter poglądowy i w żaden sposób nie stanowią wytycznych EFSA w rozumieniu prawnym.
Dodatkowo, w punkcie dotyczącym wytycznych Dobrej Praktyki Wytwarzania EFSA powołuje się np. na organizację GOED, a w części poświęconej wytycznym jakościowym dla olejów rybnych – na Farmakopei USP i GOED oraz CRN (Council for Responsible Nutrition), czyli Radę ds. Odpowiedzialnego Żywienia, która współpracuje z organizacją GOED i m.in. przy jej współudziale powstała Monografia GOED^{[7, 9]}.
To właśnie Codex Alimentarius i Monografia GOED należą do najważniejszych dokumentów regulacyjnych, które nie tylko określają normy jakości dla olejów rybnych, ale także są punktem odniesienia dla innych organizacji zajmujących się żywnością i ochroną zdrowia konsumentów. Normy te są respektowane na całym świecie przez największych potentatów produkujących oleje rybne.

Jak znaleźć najlepszej jakości produkt z omega-3? Przebadane suplementy OSAVI to bezpieczny wybór.

Chcesz mieć pewność, że suplementy z omega-3, które wybierasz, zostały dokładnie przebadane? W OSAVI dokładamy wszelkich starań, by nasze produkty spełniały odgórnie ustalone standardy dla olejów rybnych – najwyższa jakość jest dla nas priorytetem.

Dla każdej serii produktu wyznaczany jest indeks TOTOX, który jest najważniejszym wskaźnikiem pozwalającym na określenie jakości oleju rybiego. Biorąc pod uwagę normy ustanowione przez światowe organizacje określiliśmy wobec olejów rybnych limity dla poszczególnych parametrów. Wymienić tutaj można m.in.:

• liczbę nadtlenkową, dla której wymagana wartość to ≤ 5 meq/kg,
• liczbę anizydynową, dla której wymagana wartość to ≤ 20,
• wskaźnik TOTOX, który powinien mieć wartość ≤ 26.

Każda partia produktu badana jest w niezależnym, akredytowanym laboratorium, dzięki czemu konsument ma gwarancję nie tylko wysokiej jakości naszych produktów, ale także bezpieczeństwa ich stosowania. Suplementy spełniają wszystkie wymogi dotyczące czystości i składu – czystość naszych produktów jest kontrolowana poprzez badanie zanieczyszczeń środowiskowych, takich jak dioksyny, dioksynopodobne PCB, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i metale ciężkie. Badamy również zawartość kwasów omega-3 m.in. kwasu eikozapentaenowego (EPA) i kwasu dokozaheksaenowego (DHA).

Oleje rybne używane w produktach OSAVI spełniają najwyższe standardy uznawane przez międzynarodowe instytucje m.in.:

• FOS (Friend of the Sea) – certyfikacja Friend of the Sea gwarantuje jakość produktów rybnych oraz wpływa na promowanie zrównoważonego rybołówstwa i hodowli ^[10],
• IFOS (International Fish Oil Standards) – IFOS umożliwia firmom testowanie swoich produktów zgodnie z najwyższymi światowymi standardami jakości, bezpieczeństwa i czystości; IFOS jest członkiem GOED, co potwierdza wartość certyfikatu [11],
• WHO – Światowa Organizacja Zdrowia wraz z FAO powołała Komisję: Codex Alimentarius Commission, która przyjęła Kodeks Żywnościowy (jeden z ważniejszych dokumentów określający normy jakości dla olejów rybnych).

Jesteśmy również częścią GOED – Światowej Organizacji EPA i DHA Omega-3 i jako jej członek w pełni respektujemy Monografię GOED wyznaczającą najsurowsze normy jakości i czystości dla produktów zawierających kwasy tłuszczowe omega-3. Pozwala nam to budować świadomość na temat tych kwasów, a dostarczając je w jak najlepszej jakości – także zachęcać do ich przyjmowania.

Globalna Organizacja EPA i DHA omega-3 założona w 2006 roku w Stanach Zjednoczonych, której misją jest zwiększenie spożycia kwasów omega-3 EPA i DHA (https://goedomega3.com/), wydała monografię, w której określa wysokie standardy jakości olejów. Członkowie organizacji zobowiązani są ściśle przestrzegać tych norm. Tym samym konsumenci kupujący produkty z logo GOED mają gwarancję, że są one wytwarzane zgodnie z zasadami jakości i etyki zebranymi w publikacji ^[5].
Suplementy diety OSAVI są badane pod względem świeżości, zanieczyszczeń oraz zawartości kwasów omega-3. Spełniają w tym zakresie najwyższe standardy, co potwierdzają wyniki niezależnych badań przeprowadzanych w akredytowanym laboratorium. Jakość naszych produktów potwierdzamy dodatkowo Certyfikatem Analizy udostępnianym naszym klientom ^[12].

[1] Wroniak, M., Kwiatkowska, M., & Krygier, K. (2006). Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno. Żywność Nauka Technologia Jakość, 13(2), 46-58.
[2] Termiczna trwałość kwasów omega-3. Medycyna Praktyczna. Pobrano 18.01.2023 z https://www.mp.pl/pacjent/dieta/lista/64142,termiczna-trwalosc-kwasow-omega-3.
[3] Jak przechowywać tłuszcze? Polska federacja producentów żywności związek pracodawców (PFPŻ ZP). Pobrano 18.01.2023 z http://dobretluszcze.pl/jak-przechowywac-tluszcze/.
[4] About Codex Alimentarius, Codex Alimentarius. International Food Standards. Pobrano 13.01.2023 z https://www.fao.org/fao-who-codexalimentarius/en/.
[5]GOED | The global organization for EPA & DHA omega-3s, Pobrano 13.01.2023 z https://goedomega3.com/.
[6] The GOED Voluntary Monograph, GOED | The global organization for EPA & DHA omega-3s, Pobrano 13.01.2023 z https://goedomega3.com/goed-monograph.
[7] EFSA Panel on Biological Hazards (BIOHAZ); Scientific Opinion on Fish Oil for Human Consumption. Food Hygiene, including Rancidity. EFSA Journal 2010; 8( 10):1874. [48 pp.] doi:10.2903/j.efsa.2010.1874.
[8] European Food Safety Authority (EFSA), European Union gateway, Pobrano 13.01.2023 z https://european-union.europa.eu/institutions-law-budget/institutions-and-bodies/institutions-and-bodies-profiles/efsa_en
[9] About CRN, Council for Responsible Nutrition. Pobrano 13.01.2023 z https://www.crnusa.org/about-crn#.
[10] Friend of the Sea – Certification for Sustainable Seafood, Fisheries and Aquaculture Products, Certified Sustainable Seafood | Omega 3 | Aquaculture Services. Pobrano 13.01.2023 z https://friendofthesea.org/friend-of-the-sea/.
[11] What is IFOS? Certification for Nutrasource. Pobrano 13.01.2023 z https://certifications.nutrasource.ca/about/how-certifications-work/ifos. [12] Jakość, Osavi. Pobrano 13.01.2023 z https://osavi.com/pl/jakosc.