Stres bywa przytłaczający. Chociaż towarzyszy każdemu i nie można się go całkowicie pozbyć, dobrze jest znać metody na to, by lepiej sobie z nim radzić – najlepiej za pomocą natury. Warto przyjrzeć się adaptogenowi, który od wieków stosowany jest w celu łagodzenia lęku oraz poprawieni a jakości snu i odporności organizmu. Mowa o ashwagandzie, która dzisiaj znana jest prawie każdemu. Czy rzeczywiście może wspomóc układ nerwowy? Jak stosować ten naturalny suplement, by poprawić swój komfort życia?

Ziołowa moc tysiącleci. Ashwagandha – co to?

Ashwagandha to roślina z rodziny psiankowatych Solanaceae, która znana jest również jako witania ospała (łac. Witania somnifera), żeń-szeń indyjski, indyjska wiśnia zimowa oraz śpioszyn lekarski. Ze względu na to, że w ostatnich latach zaobserwować można powszechne skierowanie się ku naturalnym metodom poprawy samopoczucia, ashwagandha stała się jednym z bardziej popularnych adaptogenów na rynku. Oznacza to, że może pomóc organizmowi zmniejszyć negatywne skutki stresu.



Warto wiedzieć, że witania ospała to roślina z wieloletnią tradycją. Uprawiana jest w północno-zachodniej i środkowej części Indii i od ponad 3 tysięcy lat wykorzystuje się ją w rdzennej kulturze do łagodzenia wielu dolegliwości. Nazwa „ashwagandha” jest połączeniem dwóch słów: „ashwa” (koń) i „gandha” (zapach), co odnosi się zarówno do zapachu korzenia, jak i jego działania – mówi się, że jego spożycie obdarza mocą konia. Z kolei słowo „somnifera” z łacińskiej nazwy witania somnifera oznacza „induktor snu”, co podkreśla pozytywny wpływ ashwagandhy na jakość regeneracji. Roślina ta od tysiącleci używana była w Ajurwedzie jako Rasayana – substancja promująca młodzieńczy stan zdrowia fizycznego i psychicznego ^{[1, 2, 3]}.

Dlaczego warto wybrać ekstrakt z korzenia ashwagandhy?

Korzenie rośliny są obfite w biologicznie aktywne składniki chemiczne. Wymienić tutaj można przede wszystkim:

• alkaloidy (np. somniferyna, witanina),
• laktony steroidowe (witanolidy, witaferyny),
• saponiny,
• flawonoidy.

Warto zaznaczyć, że to właśnie korzenie ashwagadhy wykazują największy potecjał. Wskazuje na to zarówno tradycyjne zastosowanie rośliny (dawniej do użytku wewnętrznego wykorzystywano jedynie korzeń), jak i fakt, że przeważająca część badań nad ashwagandhą dotyczy korzeni i ekstraktów z korzeni tej rośliny ^{[4, 5, 6, 7]}.

Nie ma dowodów na to, że połączenie ekstraktu z korzeni i liści zapewnia podobną do czystego korzenia wartość adaptogenną. Jednak ze względu na to, że liście ashwagandhy są tańsze od korzenia, na rynku suplementów diety można spotkać się z nieuczciwymi praktykami polegającymi na „fałszowaniu" ekstraktów liśćmi. Włączenie części nadziemnych rośliny do ekstraktów podważa skuteczność i bezpieczeństwo stosowania ashwagandhy. Istotne jest więc, by wybierać suplementy, do produkcji których nie wykorzystywano liści, a jedynie korzeń żeń-szenia indyjskiego.

Ashwagandha – na co pomaga? Właściwości żeń-szenia indyjskiego

Ashwagandha jest substancją o wielotorowym działaniu. Wspiera m.in. funkcje poznawcze, odporność i zdrowy sen. Najbardziej jednak zwraca się uwagę na jej właściwości antystresowe, które wpływają na powyższe.

Wśród najważniejszych właściwości ashwagandhy wymienić można:

• adaptogenne/antystresowe,
• promujące funkcje poznawcze,
• zachowujące prawidłowe funkcje układu nerwowego,
• przeciwlękowe (stabilizujące nastroju),
• zwiększające poziom energii,
• przeciwzapalne,
• przeciwutleniające,
• antybakteryjne,
• immunomodulujące,
• kardioprotekcyjne,
• przeciwbólowe (łagodzące reakcje na ból),
• poprawiające jakość snu ^{[1, 2, 3, 8, 9, 10]}.

Naturalne ukojenie nerwów. Ashwagandha na stres i nie tylko

Ashwagandha często opisywana jest jako zioło o właściwościach antystresowych, a nawet odmładzających i „rozszerzających szczęście” (Rasayana). Adaptogen ten pozwala zwiększyć odporność organizmu na stres, ma działanie przeciwlękowe oraz poprawiające funkcje poznawcze. Witanię ospałą nazywa się też tonikiem regeneracyjnym, który znajduje zastosowanie np. w stanach osłabienia organizmu, bezsenności, dolegliwościach stawowych czy obrzękach. Co ciekawe, może też zwalczać czyraki i pryszcze. Szerokie spektrum działania ashwagandhy sprawia, że wykorzystuje się ją zarówno jako środek chroniący przed rozwojem schorzeń wywołanych stresem, jak i wspomagający w dolegliwościach już powstałych na jego skutek. Udowodniono, że może wspierać organizm m.in. w dolegliwościach sercowo-naczyniowych, przedwczesnym starzeniu się, a także w schorzeniach metabolicznych i stawowych^{[2, 9]}.

Badania wykazały, że przyjmowanie ashwagandhy w połączeniu ze stosowaniem technik relaksacyjnych może zmniejszyć stany lękowe. W grupie przyjmującej żeń-szeń indyjski zaobserwowano poprawę koncentracji, zwiększenie witalności i ogólnej jakości życia, a także pozytywne zmiany w ogólnym funkcjonowaniu społecznym ^[10].

Ashwagandha a układ nerwowy

Nie sposób pominąć wpływu witanii ospałej na pracę mózgu. Ashwagandha promuje funkcje poznawcze wpływając na poprawę pamięci natychmiastowej i ogólnej, funkcji wykonawczych oraz uwagi i szybkości przetwarzania informacji. Znalazła zastosowanie u dzieci oraz u osób starszych z deficytem lub utratą pamięci ^{[2, 11]}. Zioło to wspiera organizm w schorzeniach neurodegeneracyjnych. Stwierdzono również, że poprawia kondycję mitochondriów i zwiększa poziom energii ^{[1, 2]}.

Ashwagandha – działanie poprawiające odporność organizmu

Badania wykazują, że ashwagandha stymuluje pracę układu immunologicznego wpływając zarówno na odporność wrodzoną, jak i adaptacyjną. Działanie immunomodulujące udowodniono znacznym wzrostem odpowiedzi przeciwciał hemolitycznych wobec ludzkich erytrocytów w czasie stosowania żeń-szenia indyjskiego ^{[9, 12]}. Witania ospała posiada także właściwości przeciwutleniające, czyli chroniące komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki ^[2].

Zadbaj o swój sen i sprawność fizyczną z ashwagandhą

Na jakość snu niemały wpływ ma ilość stresu na co dzień i umiejętność radzenia sobie z nim. Antystresowe właściwości ashwagandhy mają kluczowe znaczenie dla zdrowego snu. Udowodniono, że obniżenie poziomu lęku oddziałuje na zdrowszy sen i poprawia ogólny nastrój ^{[13, 14, 15]}. Wykazano również, że działanie adaptogenne może poprawić sprawność fizyczną wpływając na siłę, wydolność sercowo-oddechową, procesy regeneracyjne i zmęczenie ^[16].

Co warto wiedzieć o ashwagandzie przed wprowadzeniem suplemementacji?

Bezpieczeństwo stosowania i środki ostrożności

Ashwagandha uważana jest za bezpieczny suplement diety, jednak warto pamiętać o tym, by przyjmować go zgodnie z zaleceniami producenta – przede wszystkim nie przekraczać zalecanej dziennej porcji. Żeń-szenia indyjskiego nie powinno łączyć się ze środkami o działaniu uspokajającym, nasennym i przeciwpadaczkowym. Zioła nie należy stosować również u kobiet w ciąży i w trakcie laktacji oraz u dzieci ^{[17, 18]}.

Ashwagandha OSAVI – dobierz suplementację do Twoich potrzeb

Suplementowanie ashwagandhy może okazać się bardzo pomocne dla osób funkcjonujących na co dzień w sporym stresie. Mowa tutaj np. o pracy wymagającej dużego wysiłku fizycznego i psychicznego lub o trudniejszych okresach w życiu. Tak naprawdę odporność na stres przydaje się każdemu we współczesnym świecie, więc sięgnięcie po ashwagandhę jest dobrym sposobem na naturalną poprawę szwankującej pamięci czy oswojenie się ze lękiem. Suplementy OSAVI zawierają ekstrakt z korzenia ashwagandhy (bez dodatku liści), który zapewnia najlepszą skuteczność stosowania. Bez problemu dobierzesz produkt odpowiedni do Twoich preferencji. W ofercie znajdziesz zarówno kapsułki wzbogacone w witaminę B12 (Ashwagandha EXTRA, 400 mg), jak i smaczne żelki wiśniowe z dodatkiem witaminy B6 i B12 (Ashwagandha 375 mg żelki). Dzięki temu możesz zdecydować się na suplementację, która najbardziej Ci odpowiada – standardową (przyjmowanie 1 kapsułki dziennie) lub nowoczesną (jedzenie 3 owocowych żelków dziennie).

[1] Zahiruddin, S. et. al. (2020). Ashwagandha in brain disorders: A review of recent developments. Journal of ethnopharmacology, 257, 112876. 
[2] Singh N. et. al. (2011). An overview on ashwagandha: a Rasayana (rejuvenator) of Ayurveda. Afr J Tradit Complement Altern Med.; 8(5 Suppl):208-13. doi: 10.4314/ajtcam.v8i5S.9. .x;
[3] Joshi V. K., & Joshi, A. (2021). Rational use of Ashwagandha in Ayurveda (Traditional Indian Medicine) for health and healing. Journal of Ethnopharmacology, 276, 114101 
[4] ClinicalTrial.gov. NIH. National Library of Medicine. Pobrano 13.09.2023 z https://clinicaltrials.gov/ 
[5] ANZCTR. Australian New Zealand Clinical Trials Registry. Pobrano 13.09.2023 z https://anzctr.org.au/TrialSearch.aspx 
[6] IRCT. Iranian Registry of Clinical Trials. Pobrano 13.09.2023 z https://www.irct.ir/search 
[7] Clinical Trials Registry - India. ICMR - National Institute of Medical Statistics. Pobrano 13.09.2023 z https://ctri.nic.in/Clinicaltrials/advancesearchmain.php 
[8] Gupta G. L., & Rana A. C. (2007). PHCOG MAG.: Plant review Withania somnifera (Ashwagandha): A review. Pharmacognosy Reviews, 1(1), 129-136 
[9] Tharakan A. et. al. (2021). Immunomodulatory Effect of Withania somnifera (Ashwagandha) Extract-A Randomized, Double-Blind, Placebo Controlled Trial with an Open Label Extension on Healthy Participants. J Clin Med.; 10(16):3644. doi: 10.3390/jcm10163644 
[10] Choudhary D. et. al. (2017). Efficacy and Safety of Ashwagandha (Withania somnifera (L.) Dunal) Root Extract in Improving Memory and Cognitive Functions. J Diet Suppl.; 14(6):599-612. doi: 10.1080/19390211.2017.1284970. 
[11] Carr AC, Maggini S. (2017). Vitamin C and Immune Function. Nutrients; 9(11):1211. https://doi.org/10.3390/nu9111211 
[12] Ziauddin M. et. al. (1996). Studies on the immunomodulatory effects of Ashwagandha. Journal of ethnopharmacology, 50(2), 69-76. 
[13] Cheah KL. et. al. (2021) Effect of Ashwagandha (Withania somnifera) extract on sleep: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE 16(9): e0257843. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0257843 
[14] Jack O'Connor. et. al. (2022). The Impact of Ashwagandha on Stress, Sleep Quality, and Food Cravings in College Students: Quantitative Analysis of a Double-Blind Randomized Control Trial. Journal of Medicinal Food. 1086-1094.http://doi.org/10.1089/jmf.2022.0040 
[15] Chai S. et. al. (2020). Effects of Four-Week Supplementation of Ashwagandha and B-Vitamins on Mood and Stress Relief. Current Developments in Nutrition, 4(Supplement_2), 1195-1195 
[16] Bonilla DA. et. al. (2021). Effects of Ashwagandha (Withania somnifera) on Physical Performance: Systematic Review and Bayesian Meta-Analysis. Journal of Functional Morphology and Kinesiology; 6(1):20. https://doi.org/10.3390/jfmk6010020 
[17] Uchwała nr 7/2020 w sprawie wyrażania opinii dotyczącej stosowania Withania somnifera (L.) Dunal jako składnika suplementów diety. (2020). Zespół Do Spraw Suplementów Diety 
[18] Ashwagandha in dietary supplement products. Operation supplement safety. Pobrano 28.08.2023 z ashwagandha in dietary supplement products (opss.Org)